Διαγωνισμοί – EXPO 2027 ΣΕΡΒΙΑΣ

Διαγωνισμός για την κατασκευή του νέου κεντρικού σταθμού λεωφορείων στο Βελιγράδι – Έργο αξίας 48,1 εκατ. ευρώ
Η Δημόσια Υπηρεσία Ανάπτυξης Γης του Δήμου Βελιγραδίου δημοσίευσε διαγωνισμό για κατασκευαστικές εργασίες στον νέο τερματικό σταθμό λεωφορείων στο Νέο Βελιγράδι. Πρόκειται για τη Φάση ΙΙ της κατασκευής του Νέου Συγκροτήματος Λεωφορείων, δηλαδή την κατασκευή του κτιρίου του κεντρικού σταθμού. Η αξία του έργου υπολογίζεται σε 5,63 δισεκατομμύρια RSD (περίπου 48,1 εκατ. ευρώ). Ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός έως τις 22 Νοεμβρίου. Επισυνάπτεται η σχετική προκήρυξη (στα σερβικά).

Νέα προκήρυξη για την μελέτη σκοπιμότητας του έργου αυτοκινητόδρομου προς Ρουμάνια Η Κρατική Εταιρεία «Roads of Serbia» άνοιξε το διαγωνισμό για τον προκαταρκτικό σχεδιασμό και τη μελέτη σκοπιμότητας για τον αυτοκινητόδρομο που θα συνδέει τις πόλεις Pancevo και Vrsac με τα Σερβικά σύνορα με τη Ρουμανία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Nova ekonomija, το εκτιμώμενο κόστος ανέρχεται σε 600 εκατ. RSD (περίπου 5 εκατ. ευρώ) – ποσό τριπλάσιο από την αρχική δημοσιευθείσα εκτίμηση (180 εκατομμύρια RSD πέρυσι). Υπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβριο του 2023, είχε δημοσιευθεί πρόσκληση υποβολής προσφορών για τον ίδιο σκοπό, αλλά ανεστάλη λίγο μετά. Η περσινή πρόσκληση υποβολής προσφορών, και η νέα, είναι πανομοιότυπες σε όλα τα τμήματα εκτός με εξαίρεση την εκτίμηση κόστους. Το δημοσίευμα αναφέρει επίσης ότι σύμφωνα με την Roads of Serbia η αύξηση του κόστους οφείλεται «στην συμπερίληψη των συμβάσεων που υπέγραψε η Roads of Serbia το 2023 και το 2024 για την προμήθεια παρόμοιας τεχνικής τεκμηρίωσης προσθέτοντας ότι η εκτιμώμενη αξία της δημόσιας προμήθειας βασίστηκε σε έρευνα αγοράς, με τη συμμετοχή παρόχων σχετικών υπηρεσιών» Πληροφορίες για τον Διαγωνισμό έχουν δημοσιευθεί στην διαδικτυακή πύλη Δημοσίων Προμηθειών: https://jnportal.ujn.gov.rs/tender-eo/254120

Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Βελιγραδίου – Νις θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2025
O Υπουργός Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών της Σερβίας, Γκόραν Βέσιτς, ανακοίνωσε ότι η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Βελιγραδίου-Νις, «θα ξεκινήσει σίγουρα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους». Τα σχετικά δημοσιεύματα τονίζουν ότι η έναρξη του έργου είχε προαγγελθεί για τέλη του 2024 ή αρχές του 2025, ενώ η προκήρυξη των διαγωνισμών για την κατασκευή των τριών τμημάτων (από Βελιγράδι-Resnik έως Velika Plana, από Velika Plana έως Paracin και από Paracin έως Trupale) για τα μέσα του 2024. Ο σιδηρόδρομος Βελιγραδίου-Νις, για ταχύτητες έως 200 χλμ/ώρα, θα έχει μήκος 230 χλμ και το έργο θα κοστίσει 2,75 δισ. ευρώ. Η Σερβία θα χρηματοδοτήσει το έργο από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) και επιχορηγήσεων της ΕΕ που εξασφαλίζονται μέσω του Επενδυτικού Πλαισίου Δυτικών Βαλκανίων (WBIF). Από αυτά 610 εκατ. ευρώ θα δοθούν ως επιχορηγήσεις της ΕΕ. Σύμφωνα με τον κ. Βέσιτς, η κατασκευή του δεύτερου και τρίτου τμήματος, θα ξεκινήσει πρώτα και τα έργα θα γίνουν με διαφορετικό τρόπο από εκείνα του σιδηροδρόμου Novi SadSubotica – δηλαδή χωρίς την πλήρη διακοπή της κυκλοφορίας. Αντιθέτως θα ακολουθηθεί αντίστοιχος προγραμματισμός, με αυτόν της κατασκευής του σιδηροδρομικού τμήματος ΝιςΝτιμιτρόβγκραντ (σύνορα με Βουλγαρία), όπου εκτελούνται εργασίες για τρεις ημέρες και τις επόμενες τρεις εκτελούνται τα δρομολόγια.

Εγκρίθηκε η πρώτη επιχορήγηση ανέγερσης ξενοδοχείου για την EXPO 2027
Το Υπουργείο Οικονομίας της Σερβίας χορήγησε την πρώτη του επιδότηση βάσει του διατάγματος που θεσπίστηκε πέρυσι για την υποστήριξη της κατασκευής και ανακαίνισης ξενοδοχείων στο Βελιγράδι ενόψει της έκθεσης EXPO 2027. Η εταιρεία Airport City West Gate doo έλαβε 5,9 εκατ. ευρώ για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του AC Hotel by Marriott Airport City Belgrade, το οποίο θα διαθέτει 209 δωμάτια. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού επενδυτικού κόστους, με την εταιρεία να υποχρεούται να επενδύσει τουλάχιστον 29,9 εκατ. ευρώ σε υλικά και στοιχεία εκτός ενεργητικού για δύο χρόνια. Η επιδότηση θα εκταμιευθεί σε δύο δόσεις: η πρώτη το 2025 για 864.829 ευρώ και η δεύτερη το 2026 για 5,12 εκατ. ευρώ.

Στοιχεία επί των αιτήσεων για τις επιδοτήσεις κατασκευής και ανακατασκευής ξενοδοχείων
Σύμφωνα με δημοσίευμα του eKapija, αρκετές αιτήσεις έχουν υποβληθεί στην Αναπτυξιακή Υπηρεσία της Σερβίας, για επιδότηση κατασκευής και ανακατασκευής ξενοδοχείων στο Βελιγράδι, επ’ευκαιρίας της έκθεσης EXPO 2027.. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων είναι η 31η Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του RAS, πάνω από 70% των αιτήσεων αφορά κατασκευή νέων ξενοδοχείων, αξίας περίπου 200 εκατ. ευρώ, ενώ οι υπόλοιπες αφορούν ανακατασκευή ξενοδοχείων συνολικής περίπου 31 εκατ. ευρώ. Από αυτά, περίπου τα μισά αφορούν εγκαταστάσεις κατηγορίας 4 αστέρων. Η πρώτη επιδότηση 5,9 εκατ. ευρώ, έχει ήδη εγκριθεί για την κατασκευή του AC Hotel by Marriott Airport City. Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, είχε ανακοινώσει τον περασμένο Ιούλιο ότι λόγω της EXPO 2027 θα έπρεπε να κατασκευαστούν 120-130 ξενοδοχεία στο Βελιγράδι, καθώς αναμένονταν 2,6 εκατ. επισκέπτες. Σημειώνεται ότι σχετικές επιδοτήσεις μέσω του RAS έχουν θεσπιστεί από το 2018 για ξενοδοχεία κοντά σε ιαματικά λουτρά, για τις οποίες σύμφωνα με τα ανακοινωθέντα στοιχεία έχουν υποβληθεί περίπου 20 αιτήσεις για έργα συνολικής 320 εκατ. ευρώ.

Οι εταιρείες Alchemy και A3 Architects ανακοινώνουν συνεργασία για την EXPO 2027
Η Alchemy Projects, πάροχος εξειδικευμένων υπηρεσιών παράδοσης έργων για πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, ανακοίνωσε την αποκλειστική στρατηγική συνεργασία της με την Σερβική αρχιτεκτονική εταιρεία A3 Architects. Η Alchemy, η οποία άνοιξε πρόσφατα υποκατάστημα στη Σερβία, δημιουργεί όπως ανακοίνωσε, μια αλυσίδα εφοδιασμού και συνεργασίας στο πλαίσιο των προετοιμασιών για την EXPO 2027 στο Βελιγράδι. Η A3 Architects μεταξύ άλλων σχεδίασε τα εθνικά περίπτερα της Σερβίας για την Expo 2017 στην Αστάνα και στην Expo 2020 στο Ντουμπάι.

Ενέργεια- Περιβάλλον ΣΕΡΒΙΑΣ

Έναρξη διαβουλεύσεων για τον δεύτερο γύρο πλειστηριασμών ΑΠΕ
Το Υπουργείο Μεταλλείων και Ενέργειας της Δημοκρατίας της Σερβίας δημοσίευσε την πρόσκληση για δημόσιες διαβουλεύσεις επί τριών κανονισμών που αφορούν τον δεύτερο γύρο δημοπρασιών παροχής πριμ αγοράς για έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η δημόσια διαβούλευση για την Πρόταση Κανονισμού Τροποποιήσεων του Κανονισμού για τα πριμ αγοράς και τα τιμολόγια τροφοδοσίας διαρκεί από τη Δευτέρα 21 Οκτωβρίου έως την Δευτέρα 28 Οκτωβρίου στις 23:59. Το διάταγμα για την ποσόστωση στο σύστημα πριμοδότησης αγοράς για αιολικά πάρκα προτείνει ποσόστωση 300 MW, ενώ το διάταγμα για το σύστημα πριμοδότησης αγοράς για ηλιακά πάρκα προτείνει ποσόστωση 124,8 MW. Τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να υποβάλουν σχόλια μέσω της διαδικτυακής πύλης eKonsultacije: https://ekonsultacije.gov.rs/topicOfDiscussionPage/416/1 . Η έκδοση των διαταγμάτων και η προκήρυξη πλειστηριασμών αναμένεται τον Νοέμβριο. Της ανακοίνωσης των πλειστηριασμών θα πρέπει να προηγηθεί η απόφαση της Κυβέρνησης για τις μέγιστες τιμές δημοπρασίας για την αιολική και την ηλιακή ενέργεια.

Υπουργός: Σχεδόν το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας της Σερβίας θα προέρχεται από ΑΠΕ έως το 2030
Μέχρι το 2030, σχεδόν το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας της Σερβίας προβλέπεται να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της αιολικής, της ηλιακής και της υδροηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την Dubravka Djedovic Handanovic, Υπουργό Μεταλλείων και Ενέργειας. Στη διαδικτυακή της ομιλία στην 20η Σύνοδο Κορυφής της Ευρώπης στο Σάλτσμπουργκ, τόνισε ότι το ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα στοχεύει να ευθυγραμμιστεί με τους ευρωπαϊκούς ενεργειακούς στόχους. Πρόσθεσε ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις στον ενεργειακό νόμο θα διευκολύνουν την ενσωμάτωση της δέσμης μέτρων για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, διασφαλίζοντας έναν αξιόπιστο ενεργειακό εφοδιασμό. Και ότι η Σερβία επενδύει επίσης σε δίκτυα μεταφοράς και διανομής, υποστηριζόμενη από σημαντική χρηματοδότηση της ΕΕ. Τόνισε τέλος, ότι η ολοκλήρωση του Balkan Stream έχει δημιουργήσει νέες διαδρομές τροφοδοσίας φυσικού αερίου και έχουν τεθεί σε ισχύ συμφωνίες για παραδόσεις φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και τον τερματικό σταθμό LNG στην Ελλάδα.

Υπογραφή Μνημονίου για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου με τη Βόρεια Μακεδονία
Ο Πρωθυπουργός της Σερβίας, Μίλος Βούτσεβιτς, ανακοίνωσε ότι οι Κυβερνήσεις της Σερβίας και της Βόρειας Μακεδονίας υπέγραψαν, στις 7 Οκτωβρίου, Μνημόνιο Συνεννόησης για την κοινή κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου μήκους 70 χιλιομέτρων, και ετήσιας χωρητικότητας 14 δις κυβικών μέτρων. Πρόσθεσε, ότι η Σερβία σκοπεύει να αποκτήσει ακόμη μια οδό παροχής φυσικού αερίου από την Αλεξανδρούπολη μέσω της Βόρειας Μακεδονίας, και να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού ενέργειας.

Μπαγιάτοβιτς: Συμφωνία με Gazprom για πρόσθετες παραδόσεις φυσικού αερίου
Ο Γενικός Διευθυντής της Srbijagas, Ντούσαν Μπαγιάτοβιτς, ανακοίνωσε στην Αγία Πετρούπολη ότι συμφωνήθηκε με τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Gazprom, τον Alexey Miller, η παράδοση επιπλέον ποσοτήτων φυσικού αερίου για τη Σερβία κατά τη χειμερινή περίοδο. Ο Μπαγιάτοβιτς ανέφερε ότι η συμφωνία αποτελεί εξαιρετικό νέο για τη χώρα, και ότι αναμένεται να παραδοθούν περίπου 400 εκατομμύρια κ.μ. φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια της περιόδου θέρμανσης. Κατά τη συνάντησή τους στο Διεθνές Φόρουμ Φυσικού Αερίου, οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης την επέκταση της τρέχουσας σύμβασης προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η οποία είναι πιθανό να εξεταστεί το πρώτο τρίμηνο του 2025. Η υπάρχουσα, τριετής σύμβαση είχε υπογραφεί το 2022, και αφορούσε την παράδοση 2,2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου ετησίως. Σύμφωνα με τον Μπαγιάτοβιτς, το 2023, η Gazprom παρέδωσε 2,68 bcm φυσικού αερίου στη Σερβία, ενώ φέτος οι συνολικές παραδόσεις αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3 bcm. Τέλος, επιβεβαίωσε ότι η Σερβία και η Gazprom έχουν ξεκινήσει τις εργασίες επέκτασης της εγκατάστασης αποθήκευσης φυσικού αερίου Banatski Dvor στα βορειοανατολικά της Σερβίας, για την οποία θα χρησιμοποιηθεί «ρωσική τεχνολογία» βάσει των συμβάσεων για την αγορά εξοπλισμού που υπογράφηκαν στις 8 Οκτωβρίου με την Gazprom. Υπενθυμίζεται ότι το 2019, η Srbijagas και η Gazprom υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης την επέκταση της χωρητικότητας του «Banatski Dvor» κατά 300 mcm, σε 750 mcm και τον διπλασιασμό της μέγιστης ικανότητας έως 10 mcm την ημέρα.

Η Zijin Copper σχεδιάζει παραγωγή 3,9 τόνων χρυσού και 70,9 τόνων ασημιού ετησίως Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Κινεζική Zijin Copper υπέβαλε στο Υπουργείο Προστασίας του Περιβάλλοντος αίτημα για τον καθορισμό του πεδίου και του περιεχομένου της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Έργου Κατασκευής Εγκατάστασης Παραγωγής Πολύτιμων Μετάλλων και Σεληνίου και της Εγκατάστασης Παραγωγής Θειικού Χαλκού εντός του συγκροτήματος της εταιρείας στο Bor. Σύμφωνα με το έγγραφο, η δυναμικότητα της Εγκατάστασης Παραγωγής Πολύτιμων Μετάλλων και Σεληνίου ορίζεται από την ποσότητα της ανοδικής λάσπης ως πρώτης ύλης, η οποία είναι 800 τόνοι ετησίως, και το σχέδιο είναι να παράγει περίπου 3,9 τόνους χρυσού ετησίως, 70,9 τόνους ασήμι, 50,9 τόνους σεληνίου, 7,4 κιλά πλατίνας και 66,7 κιλά παλλάδιου από αυτό. Η εκτιμώμενη αξία της επέκτασης είναι 1.842.001.302 RSD (περίπου 15,7 εκατομμύρια ευρώ).

Κατασκευή ηλιακών πάρκων σε έξι δήμους της Νότιας Σερβίας
 Η Σερβική Κυβέρνηση ενέκρινε στις 11 Οκτωβρίου, διάταγμα σχετικά με την κατασκευή αυτοεξισορροπούμενων σταθμών ηλιακής ενέργειας μεγάλης χωρητικότητας, με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σε αρκετούς δήμους, συμπεριλαμβανομένων των Negotin, Zajecar, Odzaci, Lebane, Leskovac, και Bujanovac. Το έργο θα καλύψει την ανάπτυξη, την κατασκευή, τη θέση σε λειτουργία και δύο χρόνια διαχείρισης και συντήρησης. Στη συνέχεια στις 14 Οκτωβρίου, ο κ. Ζέλικο Μάρκοβιτς από την Ενεργειακή Ένωση ανακοίνωσε ότι η πρώτη σύμβαση στο πλαίσιο της ενεργειακής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, θα διευκολύνει την κατασκευή έξι μεγάλων ηλιακών πάρκων συνολικής ισχύος 1.000 μεγαβάτ. Τα νέα ηλιακά πάρκα θα διπλασιάσουν τη χωρητικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Σερβίας και θα βρίσκονται στο Leskovac, Zajecar, Bujanovac, Lebane, Negotin και Odzaci. Ο Μάρκοβιτς σημείωσε επίσης ότι η Σερβία έχει επί του παρόντος δέκα αιολικά πάρκα και 171 ηλιακά εγκαταστάσεις, αλλά χρειάζεται να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια κατά τη διάρκεια ξηρών περιόδων του καλοκαιριού.

Kατασκευή κρατικών ηλιακών πάρκων ισχύος 1 GW από Hyundai και UGT Renewables
 Η Yπουργός Εξoρύξεων και Ενέργειας της Σερβίας, Dubravka Djedovic Handanovic, και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού EPS, Dusan Zivkovic, υπέγραψαν στις 16 Οκτωβρίου, με την κοινοπραξία των εταιρειών Hyundai Engineering και UGT Renewables, Συμφωνία για την υλοποίηση του έργου κατασκευής αυτοσταθμιζόμενων ηλιακών σταθμών. Το έργο αφορά την κατασκευή μόνο – χωρίς διαχείριση και συντήρηση – ηλιακών σταθμών συνολικής εγκατεστημένης ισχύος τουλάχιστον 1.000 MWAC/1.200 MWDC, με συστήματα μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 200 MW/400 MWh. Στην υπογραφή της συμφωνίας παρευρέθηκαν επίσης, ο Πρόεδρος της Σερβίας, Aleksandar Vucic, ο Πρέσβης των ΗΠΑ στη Σερβία, Christopher Hill, και ο Πρέσβης της Νότιας Κορέας, Jaewoong Lee. Το έργο αφορά την κατασκευή έξι πάρκων, συνολικής ισχύος 1 GW στους Δήμους Zajecar, Leskovac, Bujanovac, Lebane, Negotin και Odzaci. Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Οικονομικών της Σερβίας, Σίνισα Μάλι, είχε νωρίτερα ανακοινώσει το εν λόγω έργο, ως τη μεγαλύτερη επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη για το 2024. Πρόσθεσε επίσης ότι οι μεγαλύτερες εταιρείες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οργανισμοί εξαγωγικών πιστώσεων του κόσμου, όπως η US EXIM, η MIGA, η Swedish Export Credit Corporation και άλλοι θα συμμετάσχουν στο έργο αυτό. Όπως είπε, η υλοποίηση του έργου αναμένεται να «δώσει» επιπλέον 1,2 TWh ετησίως και η κατασκευή του αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028.

Cadez: 40 δισ. ευρώ θα επενδυθούν για την πράσινη μετάβαση στη Σερβία έως το 2040
Ο Marko Cadez, Πρόεδρος του Σερβικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, μιλώντας στη Διάσκεψη βιωσιμότητας στο Αμβούργου, δήλωσε ότι η Σερβία θα επενδύσει 40 δισ. ευρώ στη διαδικασία πράσινης μετάβασής της έως το 2040. Τόνισε ότι η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος οικονομικός εταίρος της Σερβίας, με τη χώρα να εμπλέκεται τώρα στον νέο επενδυτικό κύκλο της Σερβίας που επικεντρώνεται στην πράσινη βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτροκίνησης. Σημείωσε επίσης ότι οι μισές από τις άμεσες ξένες επενδύσεις της Σερβίας από το 2012 έχουν πραγματοποιηθεί στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ο οποίος τομέα μεταβαίνει στα ηλεκτρικά οχήματα, υποσχόμενος έναν ακόμη γύρο επενδύσεων.

Η Γαλλική Suez θα κατασκευάσει την πρώτη εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων του Βελιγραδίου
Η Υφυπουργός Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών, Isidora Buric, και ο Αναπληρωτής Υπουργός, Dusan Radonjic, παρευρέθηκαν, στο Παρίσι, στη συνεδρίαση του Συμβουλίου για την υλοποίηση της κατασκευής της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων «Veliko Selo». Το Συμβούλιο συγκροτήθηκε με βάση τη Συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της Σερβίας και της Γαλλικής εταιρείας Suez κατά την τελευταία επίσκεψη του προέδρου της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, στη Σερβία. Κύριο έργο της είναι η προετοιμασία του έργου-τεχνικού φακέλου που απαιτείται για την υπογραφή της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της Γαλλικής και της Σερβικής πλευράς. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου στη συνάντηση, επιβεβαιώθηκε ότι θα ενσωματωθούν στο έργο τεχνολογίες αιχμής που θα πληρούν τα υψηλότερα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου, η Σερβική Αντιπροσωπεία επισκέφθηκε την εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων στο Acheres, στο βόρειο τμήμα του Παρισιού, που κατασκευάστηκε και διευθύνεται από την Suez. Η χωρητικότητα αυτής της εγκατάστασης καλύπτει πληθυσμό πέντε εκατομμυρίων και αποτελεί την μεγαλύτερη εγκατάσταση αυτού του είδους στην Ευρώπη και τη δεύτερη μεγαλύτερη παγκοσμίως. Εκτός από τους εκπροσώπους του Υπουργείου Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών, στη συνάντηση συμμετείχαν ο Διευθυντής της Πόλης του Βελιγραδίου, Miroslav Cuckovic, ο Γενικός Διευθυντής της Δημόσιας Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Βελιγραδίου, Radomir Vujadin, και ο Εκτελεστικός Διευθυντής για την Ανάπτυξη, τον Προγραμματισμό και τις Επενδύσεις της Πόλης, Vladimir Milojevic. Υπενθυμίζεται ότι οι Γαλλικές εταιρείες Suez και Vinci Construction έχουν υπογράψει Μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή και τη διαχείριση του έργου.

Υποδομές-Μεταφορές-Κατασκευαστικά ΣΕΡΒΙΑΣ

Υπογραφή Συμφωνίας 50 εκατ. ευρώ με ΕΤΑΑ για την επείγουσα ανακατασκευή σιδηροδρομικών υποδομών στη Σερβία
 Η Κυβέρνηση της Σερβίας, υπέγραψε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) συμφωνία δανεισμού 50 εκατ. ευρώ για την επείγουσα ανακατασκευή των σιδηροδρομικών υποδομών στη Σερβία Η επικεφαλής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Σερβίας, Jelena Tanaskovic, δήλωσε ότι, το δάνειο της ΕΤΑΑ θα επιτρέψει στη Σερβία να προμηθευτεί εξοπλισμό για την ανακατασκευή περίπου 194 χιλιόμετρων σιδηροδρομικών γραμμών σε όλη τη Σερβία. Το έργο, σύμφωνα με την ίδια, θα υλοποιηθεί τα επόμενα δύο έτη και θα συμβάλει στο να συνεχιστεί ο εκσυγχρονισμός των σιδηροδρομικών υποδομών ώστε συγκλίνουν με το επίπεδο των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών διαδρομών κυκλοφορίας. Η Συμφωνία υπογράφηκε από τον Υπουργό Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών της Σερβίας, Goran Vesic, τον Περιφερειακό Διευθυντή για τα Δυτικά Βαλκάνια της ΕΤΑΑ, Matteo Colangeli και την Jelena Tanaskovic.

Παρουσίαση έργων συνδεσιμότητας από τον Υπουργό Μεταφορών, Κατασκευών και Υποδομών της Σερβίας
Στην πρώτη υπουργική συνάντηση SEUDR PO16 για την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας μεταφορών στην περιοχή του Δούναβη, ο Υπουργός Μεταφορών, Κατασκευών και Υποδομών της Σερβίας, Goran Vesic παρουσίασε τα σχέδια της Κυβέρνησης για τη σύνδεση της Σερβίας με γειτονικές χώρες. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στη σύνδεση της Ανατολικής Μεσογείου με τα Δυτικά Βαλκάνια και στην ενσωμάτωση νέων διαδρόμων στο δίκτυο μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο περιλαμβάνει τρίτες χώρες. Ο κ. Vesic εξέφρασε την ελπίδα για συνεχή στήριξη της ΕΕ, σημειώνοντας ότι η ΕΕ έχει επενδύσει πάνω από 1 δισ. ευρώ στις Σερβικές υποδομές μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης επιχορήγησης 610 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας Βελιγραδίου-Νις . Ανέφερε επίσης τα έργα εκσυγχρονισμού της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Βουλγαρία και την ολοκλήρωση των συνδέσεων με την Ουγγαρία και την Κροατία. Τόνισε τέλος ότι σχεδόν 340 χιλιόμετρα αυτοκινητόδρομων και σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας κατασκευάζονται στη Βοϊβοντίνα.

Η Κινεζική Shandong ανέλαβε το έργο το έργο επέκτασης του αεροδρομίου της Νις
Η Κινεζική εταιρεία Shandong ανέλαβε το έργο επέκτασης και αναβάθμισης το αεροδρόμιο «Konstantin Veliki» της πόλης Nis στη νότια Σερβίας. Το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua ανέφερε ότι η σύμβαση υπεγράφη από τον Υπουργό Κατασκευών και Υποδομών, Goran Vesic, τον Εκτελεστικό Δ/ντή της Shandong, Zhuang Yong καθώς και τον Αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρείας Σερβικών Αεροδρομίων, Mihajlo Zdravkovic. Σύμφωνα με τα σερβικά μέσα ενημέρωσης η εμπορική σύμβαση ανέρχεται σε 140 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει την κατασκευή 1.976 μέτρων δρόμων και την ανάπτυξη 53.900 τετραγωνικών μέτρων, σε υποδομές του αεροδρομίου, σε σύνολο 80.000 τ.μ.. Μεταξύ άλλων, η χωρητικότητα σε χώρους στάθμευσης θα αυξηθεί από τις σημερινές 173 θέσεις στάθμευσης σε 580. Τέλος, ο Vesic ανέφερε ότι το αεροδρόμιο έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης, με υψηλότερους αριθμούς επιβατών να αναμένονται στο μέλλον.

Συμφωνία με την Shandong για την κατασκευή Σιδηροδρομικού Σταθμού στο Νέοü Βελιγράδι
Ο Υπουργός Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών της Σερβίας, Goran Vesic ανακοίνωσε στις 14 Οκτωβρίου, ότι υπέγραψε με τον Διευθυντή της Κινεζικής Εταιρείας Shandong for Europe, Wei Yiming, συμφωνία για την κατασκευή του σιδηροδρομικού σταθμού στο Νέο Βελιγράδι. Η αξία της συμφωνίας, όπως είπε, ανέρχεται σε 138 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 70 εκατ. θα διατεθούν για την κατασκευή νέου σταθμού και περίπου 40 εκατ. για την ανακατασκευή της γέφυρας, δε διευκρίνισε ωστόσο σε ποια έργα θα δαπανηθούν τα υπόλοιπα 28 εκατ. ευρώ. Οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του επόμενου έτους το αργότερο, και η ολοκλήρωσή τους ορίζεται τον Δεκέμβριο του 2026.

Κινεζικές εταιρείες ανακοινώνουν το ενδιαφέρον τους για νέα έργα στη Σερβία
Δύο κινεζικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Σερβία – η Shandong και η China Railway International Company (CRIC) ανακοίνωσαν το ενδιαφέρον τους για νέα έργα στη Σερβία. Η CRIC για την ανακατασκευή του σιδηροδρόμου Pancevo-Subotica, ενώ εκπρόσωποι της Shandong ανακοίνωσαν ότι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο έργο της κατασκευής του αυτοκινητόδρομου Κράλιεβο-Νόβι Παζάρ, της οποίας ο σχεδιασμός βρίσκεται σε εξέλιξη. Εκπρόσωποι των δύο εταιρειών είχαν συνάντηση με τον Υπουργό Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών της Σερβίας, Goran Vesic, κατόπιν της οποίας ο Υπουργός ανακοίνωσε στον Τύπο ότι αυτές οι δύο εταιρείες είχαν άριστες επιδόσεις στη Σερβία και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το ενδιαφέρον τους για νέα έργα στη χώρα. Υπενθύμισε ότι η CRIC είχε αναλάβει την κατασκευή του σιδηροδρομικού τμήματος από το Νόβι Σαντ έως τη Σουμπότιτσα, το οποίο θα δοθεί στην κυκλοφορία στις 25 Νοεμβρίου. Πρόσθεσε επίσης ότι φαίνεται να έχει βρεθεί λύση για τη χρηματοδότηση του έργου της ανακατασκευής του σιδηροδρόμου από το Πάντσεβο έως τη Σουμπότιτσα, μήκους 200 χιλιομέτρων και ότι προσδοκά εντός του επόμενου ενός μήνα να υπογραφεί η Συμφωνία για το έργο. Όσον αφορά τη Shandong, ο Υπουργός υπενθύμισε ότι ανέλαβε την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου «Danube Corridor» προς την Ανατολική Σερβία , που θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2025, και για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Βελιγράδι-ΖρενιανίνΝόβι Σαντ. Σύμφωνα με τον Vesic, η εταιρεία ετοιμάζεται να υπογράψει το μνημόνιο που ενέκρινε η Κυβέρνηση της Σερβίας – για την κατασκευή πεζογέφυρας ποδηλασίας στο Νόβι Σαντ, ενώ ανέλαβε επίσης τη δεύτερη φάση της ανακατασκευής του αεροδρομίου της Νις «Constantine the Great». Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι οι εκπρόσωποι της Shandong του είπαν ότι θα υποβάλουν προσφορά για την κατασκευή του έργου Kraljevo-Novi Pazar, ώστε να είναι έτοιμη για ανάθεση στα μέσα του 2025 και ότι θα λάβει επίσης μέρος στον διαγωνισμό για την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Shandong διαχειρίζεται στην Κίνα πάνω από 9.000 χιλιόμετρα αυτοκινητόδρομων, με ηλιακούς συλλέκτες και ότι το έργο στη Σερβία βρίσκεται υπό προετοιμασία. Τόνισε ότι η Shandong φαίνεται ότι θα είναι μία από τις εταιρείες, που θα συμμετάσχουν στο διαγωνισμό ωστόσο το έργο θα αναλάβει η εταιρεία με την καλύτερη προσφορά.

Vesic: Το 2025 ο νέος νόμος για τον οικοδομικό σχεδιασμό
Κατά την έναρξη της Περιφερειακής Διάσκεψης για τις μελλοντικές τάσεις στον κατασκευαστικό κλάδο, ο Υπουργός Κατασκευών, Γκόραν Βέσιτς ανακοίνωσε ότι με το νέο νόμο για τον κατασκευαστικό σχεδιασμό που θα εκπονηθεί το επόμενο έτος, η Σερβία βρίσκεται στην έναρξη μιας νέας εποχής στις κατασκευές,. Ο Υπουργός τόνισε ότι θα προηγηθεί δημόσια διαβούλευση και ότι ο νέος νόμος στοχεύει στην απλούστευση των διαδικασιών, την ενίσχυση της διαφάνειας και την ανάθεση μεγαλύτερης εξουσίας στα γραφεία σχεδιασμού και σε άλλους φορείς με αντικείμενο τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Τόνισε την εισαγωγή καινοτόμων μέτρων, όπως η Πιστοποίηση Πράσινων Κτιρίων, που θα ισχύσει από το 2026 για κτίρια άνω των 10.000 τετραγωνικών μέτρων, και την υποχρέωση χρήσης του λογισμικού Building Information Modeling (BIM). Τέλος, αναφέρθηκε στην αύξηση κατά 22% της αξίας των κατασκευαστικών εργασιών, συνολικής αξίας 1,1 δις ευρώ, το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, και τη συνεισφορά τους στο ΑΕΠ κατά 5,92%, υποδεικνύοντας ότι ο κατασκευαστικός κλάδος αποτελεί έναν σημαντικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης στη Σερβία.

Οικονομικό & Επιχειρηματικό Περιβάλλον ΣΕΡΒΙΑΣ

Αύξηση του ΑΕΠ κατά 4% τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 – ο πληθωρισμός από τους υψηλότερους στην Ευρώπη
Σύμφωνα με το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Macroeconomic Analyzes and Trends (MAT), το ΑΕΠ της Σερβίας αυξήθηκε κατά περίπου 4% σε ετήσια βάση τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024, αλλά ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός, μεταξύ των υψηλότερων στην Eυρώπη. Τον Αύγουστο, η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής επιβραδύνθηκε στο 0,9%, με τον τομέα της μεταποίησης να αυξάνεται κατά 5%, ενώ ο κλάδος της ενέργειας επιβραδύνθηκε λόγω των δυσμενών υδρολογικών συνθηκών. Σύμφωνα με την ανάλυση, το ξηρό και ζεστό καλοκαίρι «κατέστρεψε» και την αγροτική παραγωγή, η οποία πιθανότατα θα σημειώσει πτώση κατά περίπου 8% σε ετήσια βάση. Τον Αύγουστο, το εξωτερικό εμπόριο σημείωσε αύξηση, ωστόσο η αξία των εισαγωγών ήταν σημαντικά υψηλότερη από την αξία των εξαγωγών. Το λιανικό εμπόριο και οι μισθοί συνέχισαν να αυξάνονται, αλλά ο πληθωρισμός παρέμεινε σταθερός στο 4,3% τον Αύγουστο, όπως και τον Ιούλιο, σε μεγάλο βαθμό λόγω της αύξησης των τιμών των τροφίμων και των ρυθμιζόμενων τιμών. Ο πληθωρισμός στη Σερβία ήταν υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ – 2,8% τον Ιούλιο και 2,4% τον Αύγουστο, από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, μόνο το Βέλγιο και η Ρουμανία είχαν υψηλότερο πληθωρισμό από τη Σερβία.

Η NBS διατηρεί το βασικό επιτόκιο στο 5,75%
Η Εθνική Τράπεζα της Σερβίας (NBS) ανακοίνωσε ότι το Εκτελεστικό Συμβούλιο, στην τελευταία του συνεδρίαση, στις 10 Οκτωβρίου, αποφάσισε να διατηρήσει το βασικό επιτόκιο πολιτικής στο 5,75%, καθώς και τα επιτόκια καταθέσεων και δανείων στο 4,5% και 7,0%, αντίστοιχα. Στην σχετική ανακοίνωση υπογραμμίζεται ότι το βασικό επιτόκιο έχει μειωθεί συνολικά κατά 75 μ.β. από τον Ιούνιο και ότι οι επιπτώσεις της προηγούμενης χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής θα εκδηλωθούν και την επόμενη περίοδο. Παρόλο που ο πληθωρισμός έχει επιστρέψει εντός των ορίων-στόχου και συνεχίζει να κινείται σε αυτό το πλαίσο, η ανακοίνωση τονίζει ότι η προσοχή στη νομισματική πολιτική από την NBS επιβάλλεται από το απρόβλεπτο των μακροοικονομικών εξελίξεων στο διεθνές περιβάλλον και τους αυξανόμενους γεωπολιτικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών τους στις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας και άλλων πρωτογενών εμπορευμάτων.

Ο ετήσιος πληθωρισμός Σεπτεμβρίου στο 4,2%
Σύμφωνα με το Δελτίο της Στατιστικής Υπηρεσίας της Σερβίας, ο ετήσιος πληθωρισμός Σεπτεμβρίου ανήλθε σε 4,2% ενώ ο μηνιαίος σε 0,1%. Σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023 οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 3,3%. Σε μηνιαίο επίπεδο άνοδος των τιμών παρατηρήθηκε στις εξής κατηγορίες: Εστιατόρια και ξενοδοχεία (1,3%), Τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά (1,2%), Έπιπλα, οικιακός εξοπλισμός και τακτική οικιακή συντήρηση (0,8%), Στέγαση, νερό, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα, Αλκοολούχα ποτά και καπνός, Υγεία και Παιδεία (0,3%) και (0,1%). Πτώση των τιμών σημειώθηκε στις κατηγορίες: Αναψυχή και πολιτισμός (-3,0%), Μεταφορές (-1,6%) και Ένδυση και Υπόδηση (-0,2%).

H Standard and Poor’s αποδίδει στη Σερβία αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας επενδυτικής βαθμίδας BBB
O Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ανακοίνωσε στην επίσημη ιστοσελίδα του, ότι ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard and Poor’s (S&P) «έδωσε» στη Σερβία την επενδυτική βαθμίδα BBB-. Όπως προστίθεται στο δελτίο τύπου, η εξέλιξη αυτή αποτελεί «ιστορική στιγμή για τη χώρα, καθώς η Σερβία καταβάλει προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή για σχεδόν μια δεκαετία». Στην ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι η αναβάθμιση βαθμίδας της Σερβικής οικονομίας από τον S&P ανοίγει την πόρτα σε χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης, μεγαλύτερη πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και αυξημένη εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Οικονομικές προβλέψεις για τη Σερβία έως το 2027
 Σύμφωνα με τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard and Poor’s (S&P), ο οποίος αναβάθμισε λίγων ημερών την αξιολόγηση της Σερβίας σε επενδυτική βαθμίδα (ΒΒΒ-), το ΑΕΠ της Σερβίας αναμένεται να αυξηθεί στα 111 δισ. δολάρια έως το 2027, με συνεχείς αυξήσεις όσον αφορά τις επενδύσεις, την εγχώρια ζήτηση και την αποταμίευση. Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί, φτάνοντας το 2,5% έως το 2027, όπως επίσης και ο δείκτης ανεργίας από 9,5% σε 7,7%. Ωστόσο, ο S&P επισημαίνει ότι οι εξωτερικοί κίνδυνοι, όπως η πιθανή οικονομική ύφεση στην ΕΕ, και ιδίως στη Γερμανία και την Ιταλία, και η εξάρτηση της Σερβίας από το ρωσικό αέριο παραμένουν ανησυχητικοί. Αντίθετα, η πρόοδος ως προς την ένταξη στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης των σχέσεων με το Κόσοβο και της ευθυγράμμισης με τις κυρώσεις της ΕΕ, αποτελούν κρίσιμους όρους σύμφωνα με τον S&P για τη διατήρηση αυτής της βαθμολογίας. Τέλος, υπογραμμίζεται η σημασία της διατήρησης της δημοσιονομικής πειθαρχίας, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της πολιτικής σταθερότητας για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Υπογραφή Συμφωνίας Οικονομικής Συνεργασίας με τα ΗΑΕ
Η Σερβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) υπέγραψαν, στις 5 Οκτωβρίου, Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας (CEPA) με στόχο να ενισχύσουν τις εμπορικές και επενδυτικές ροές μεταξύ των δύο χωρών. Η συμφωνία προβλέπει την μείωση/κατάργηση των δασμών στο διμερές εμπόριο, την άρση των εμπορικών εμποδίων, την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την διευκόλυνση των διμερών επενδυτικών ροών. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις το συνολικό διμερές εμπόριο εκτός προϊόντων πετρελαίου μεταξύ ΗΑΕ και Σερβίας έφτασε τα 122,9 εκατ. δολάρια το 2023 και αναμένεται να φτάσει τα 500 εκατ. δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια. Η εν λόγω συμφωνία στοχεύει στη μείωση των δασμών μεταξύ των δύο χωρών έως και κατά 96% και να ενισχύσει το αμοιβαίο εμπόριο σε περίπου 500 εκατ. δολάρια τα επόμενα δύο χρόνια. Τα ΗΑΕ ξεκίνησαν το πρόγραμμα CEPA στα τέλη του 2021, με στόχο να διπλασιαστεί η συνολική αξία του εξωτερικού εμπορίου τους στα 4 τρισεκατομμύρια AED (993 δισεκατομμύρια ευρώ) έως το 2031. Τα HAE έχουν μέχρι στιγμής υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες μεταξύ άλλων με την Ινδία, την Τουρκία και το Ισραήλ. Το Σερβικό Εμπορικό Επιμελητήριο στο Βελιγράδι, στις 7 Οκτωβρίου, υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με τον αντίστοιχο οργανισμό στο Ντουμπάι, με την τελετή υπογραφής να λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του επιχειρηματικού συνεδρίου “How to Do Business in Dubai”, στο οποίο συμμετείχαν περισσότερες από 60 Σερβικές εταιρείες και 12 εταιρείες από το Ντουμπάι. Η Υπουργός Οικονομίας Adrijana Mesarovic, απευθυνόμενη στο φόρουμ στο οποίο συμμετείχαν εταιρείες από τους τομείς της γεωργίας και της βιομηχανίας τροφίμων, του εμπορίου, των μηχανημάτων, της κλωστοϋφαντουργίας και της βιομηχανίας μόδας, της πληροφορικής και της καινοτομίας, είπε ότι το συνολικό εξωτερικό εμπόριο με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2023 ανήλθε σε 147 εκατ. ευρώ, με τις εξαγωγές να αυξάνονται 35,3% και τις εισαγωγές 127,5%, σε σύγκριση με το 2022.

Η ΕΕ έδωσε το πράσινο φως στη μεταρρυθμιστική ατζέντα της Σερβίας για το Growth Plan Τα κράτη μέλη της ΕΕ ενέκριναν το Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα της Σερβίας, ανοίγοντας το δρόμο για την έναρξη της προχρηματοδότησης στα πλαίσια του Growth Plan, του νέου χρηματοδοτικού μέσου της ΕΕ για την περιοχή, συνολικής αξίας 6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα, περιλαμβάνει 98 μέτρα που στοχεύουν στην επιτάχυνση της πορείας της Σερβίας προς την ένταξη στην ΕΕ. Η πρώτη δόση για τη Σερβία από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης θα ανέλθει σε περίπου 112 εκατομμύρια ευρώ από τα συνολικά 1,58 δισ. Το 50% των κονδυλίων θα διατεθεί στον προϋπολογισμό ενώ το υπόλοιπο θα στηρίξει έργα υποδομής.

Αύξηση 150% των εξαγωγών της Γερμανίας στα Δυτικά Βαλκάνια την τελευταία δεκαετία Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας, τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους, οι εξαγωγές της Γερμανίας στα Δυτικά Βαλκάνια αυξήθηκαν 8,2%, με τη Σερβία να είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος του Βερολίνου στην περιοχή. Το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 6,4 δισ. ευρώ και τα μηχανήματα φαίνεται να κυριαρχούν στις συνολικές εξαγωγές. Η αξία των αγαθών που απέστειλε η Γερμανία από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2024 στη Σερβία, την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία και το Κόσοβο* ανήλθε συνολικά σε 5,8 δισ. ευρώ. Σε σύγκριση με τους πρώτους οκτώ μήνες του 2014, όταν πραγματοποιήθηκε η πρώτη σύνοδος κορυφής της Διαδικασίας του Βερολίνου, οι εξαγωγές της Γερμανίας στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων αυξήθηκαν κατά 3,5 δισ. ευρώ, ή 148,5%.

Ο αριθμός των τραπεζών στη Σερβία αναμένεται να μειωθεί κατά το ήμισυ
Το Forbes Serbia αναφέρει ότι υπάρχουν επί του παρόντος 20 τράπεζες που λειτουργούν στη χώρα, ωστόσο η δυναμική της αγοράς υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να επέλθει σημαντική ενοποίηση η οποία θα μπορούσε μειώσει αυτόν τον αριθμό στο μισό. Οι «κυρίαρχοι παίκτες» είναι οι Intesa, OTP, Raiffeisen, UniCredit, NLB, Postanska stedionica, AIK, Erste και Eurobank. Ο Διευθυντής εξαγορών και ενοποίησης της OTP Bank, Γκάμπορ Κόλιτς, σημείωσε ότι ενώ η Σερβία έχει ανταγωνιστική τραπεζική αγορά με πολλές μεγάλες τράπεζες, καμία δεν έχει μερίδιο αγοράς που να υπερβαίνει το 20%, το οποίο υποδεικνύει σημαντικές δυνατότητες ενοποίησης. Επιπλέον, ανέφερε ότι πιστεύει ότι οι δέκα μικρότερες τράπεζες πιθανότατα να δυσκολεύονται με την κερδοφορία και θα μπορούσαν είτε να εξαγοραστούν είτε να πάψουν να υπάρχουν, αντανακλώντας τις τάσεις που παρατηρούνται σε άλλες αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η OTP Bank είχε προηγουμένως αποχωρήσει από αγορές όπως η Ρουμανία και η Σλοβακία λόγω χαμηλών μεριδίων αγοράς, επιδεικνύοντας στρατηγική εστίαση στο να γίνει κορυφαίος παίκτης σε πιο προσοδοφόρες αγορές αντί να παραμείνει σε λιγότερο ανταγωνιστικές αγορές.

Συμμετοχή Σερβικού Εμπορικού Επιμελητηρίου σε συμμαχία Επιμελητηρίων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Belt and Road»
Ο Πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Σερβίας, Marko Cadez, ανακοίνωσε ότι το Σερβικό Επιμελητήριο θα συνιδρύσει και θα συμμετάσχει στον νέο «Διεθνή ΧερσαίοΘαλάσσιο Εμπορικό Διάδρομο», μια συμμαχία Επιμελητηρίων που συνδέει την Κίνα με τη Νοτιοανατολική Ασία και την Ευρώπη. Η συμμαχία θα περιλαμβάνει 20 Εθνικά βιομηχανικά και εμπορικά επιμελητήρια κατά μήκος της διαδρομής Belt and Road. Ο κ. Cadez σημείωσε ότι αυτή η σύνδεση επιτρέπει στις σερβικές επιχειρήσεις την πρόσβαση σε αγορές που δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν εύκολα, όπως οι Φιλιππίνες, το Καζακστάν, η Ινδονησία κ.ά. Επιπλέον, πρόσθεσε ότι οι καλές σχέσεις με την Κίνα είναι σημαντικές όχι μόνο για το εμπόριο, αλλά και για τη συνεργασία στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας, των ηλεκτρικών οχημάτων, των μπαταριών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των νέων υλικών.

Σχεδόν 300 Εταιρείες στο Επιχειρηματικό Φόρουμ Σερβίας-Τουρκίας
Στο Επιχειρηματικό Φόρουμ Σερβίας-Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε στις 11 Οκτωβρίου συμμετείχαν περίπου 300 σερβικές και τουρκικές εταιρείες, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Σερβίας, Marko Cadez. Ο κ. Cadez πρόσθεσε ότι αυτό ήταν το τέταρτο διμερές επιχειρηματικό φόρουμ, που διοργανώνεται παρουσία των Προέδρων της Σερβίας και της Τουρκίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και Ταγίπ Ερντογάν, και ότι οι εξαγωγές σερβικών προϊόντων στην Τουρκία έφθασαν σε ιστορικό υψηλό τον Αύγουστο του 2024. Το επιχειρηματικό φόρουμ διοργανώθηκε από το Εμπορικό Επιμελητήριο της Σερβίας και το Συμβούλιο Εξωτερικών Οικονομικών Σχέσεων της Τουρκίας στο πλαίσιο της διήμερης επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στη Σερβία. Ο κ. Ερντογάν ανέφερε στην ομιλία του ότι το διμερές εμπόριο είναι σε άνοδο και ότι έχει φτάσει τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως τα τελευταία δύο χρόνια. Πρόσθεσε επίσης ότι η Τουρκία καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να συνεχιστεί η τάση αυτή, και ότι οι τουρκικές Εταιρείες και Επενδύσεις δημιουργούν νέες ευκαιρίες στη Σερβία. Σημείωσε τέλος ότι 850 επενδυτές με τουρκικά κεφάλαια δραστηριοποιούνται στη Σερβία, συμπεριλαμβανομένων 842 εταιρειών και 20 εργοστασίων που απασχολούν 9.600 άτομα, Συμπλήρωσε ότι η κεφαλαιακή τους αξία είχε αυξηθεί τα προηγούμενα 12 χρόνια από το αρχικό 1 εκατομμύριο δολάρια σε 540 εκατομμύρια δολάρια ενώ το συνολικό τους εισόδημα ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Σερβικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Σερβίας (CCIS) στο Φόρουμ συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 177 σερβικές και 120 τουρκικές εταιρείες από τους τομείς της ενέργειας, των υποδομών, του τουρισμού, της αυτοκινητοβιομηχανίας και της βιομηχανίας τροφίμων, με συγκεκριμένα έργα για την ενίσχυση της συνεργασίας και των επιχειρηματικών συνδέσεων. Μιλώντας για τις εταιρείες που είχαν έρθει στο φόρουμ με συγκεκριμένα έργα και τις διμερείς συναντήσεις με Τούρκους εταίρους, ο Cadez είπε ότι η PIK Becej και η Friglo ήταν έτοιμες να διπλασιάσουν τις συναλλαγές τους με την Τουρκία, ότι η Jela Jagodina ήθελε να αυξήσει τις εξαγωγές επίπλων στην Τουρκία, και ότι υπήρχαν πολλές ευκαιρίες για συνεργασία στον τομέα της πληροφορικής και σχεδόν σε όλους τους τομείς.

Ο Ανταγωνισμός στις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων κάτω από το ευρωπαϊκό επίπεδο Σύμφωνα με την ανάλυση του Balkan Tender Watch για το 2024, ο ανταγωνισμός στις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων στη Σερβία είναι σημαντικά χαμηλότερος από τα ευρωπαϊκά πρότυπα, με μέσο όρο μόλις 2,5 προσφορές ανά διαδικασία τα τελευταία τρία χρόνια, σε σύγκριση με περισσότερες από 3 στην Ευρώπη. Πάνω από τις μισές διαδικασίες σύναψης συμβάσεων στη Σερβία καταλήγουν σε μία μόνο προσφορά, αντανακλώντας την ανησυχητική έλλειψη ανταγωνισμού. Τα βασικά ζητήματα σύμφωνα με την ανάλυση, περιλαμβάνουν τις εξαιρέσεις από τον Νόμο περί δημοσίων συμβάσεων για επείγοντα έργα υποδομής, την ανεπαρκή επίβλεψη κατά την εκτέλεση των συμβάσεων και την χαμηλή εμπιστοσύνη μεταξύ των εταιρειών που υποβάλλουν προσφορές, που τροφοδοτείται από υποψίες για «στημένους διαγωνισμούς ή ευνοιοκρατία». Η ανάλυση υποδεικνύει την κατανομή της αγοράς, τις εικονικές προσφορές και την εναλλαγή προσφορών ως κοινές μορφές νοθεύσεων.

Το συνολικό χρέος της Σερβίας ανέρχεται σε πάνω 60 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, Μπόρισλαβ Μπόροβιτς το επίσημο δημόσιο χρέος της Σερβίας, ανερχόταν σε 38,2 δισ. ευρώ τον Ιούλιο, ωστόσο δεν αντιπροσώπευε όλες τις υποχρεώσεις του κράτους – αλλά μόνο τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν εισπραχθεί και περάσει από το δημόσιο ταμείο. Σύμφωνα με τον ίδιο τα υπόλοιπα δάνεια που έχουν συμφωνηθεί βάσει συμβάσεων αλλά δεν έχουν ληφθεί ανέρχονται σε περίπου 25 δισεκατομμύρια και προορίζονται για τα μαχητικά αεροσκάφη Rafale, το μετρό, την Expο 2027 κ.ά. Ερωτηθείς εάν το χρέος του κράτους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί υψηλό ή επικίνδυνο, ο Μπόροβιτς απάντησε ότι, μόνο το 2024, το κράτος έπρεπε να επιστρέψει αρχικό κεφάλαιο ύψους 976.449.116.000 RSD (8,4 δισ. ευρώ), το οποίο αποτελεί το 45% των συνολικών εσόδων της Σερβίας. Αν προστεθούν και τα 1,6 δισ. ευρώ που οφείλονται το 2025 σε τόκους, τότε σύμφωνα με τον ίδιο τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο θετικά όσο παρουσιάζονται επισήμως.

Περισσότερες από 52.000 άδειες εργασίες σε ξένους υπηκόους το 2023
Ο Srdjan Barac, Σύμβουλος του Υπουργείου Εργασίας, Απασχόλησης, Βετεράνων και Κοινωνικών Υποθέσεων, δήλωσε στις 14 Οκτωβρίου ότι το 2023, η Σερβία είχε εκδώσει
52.185 άδειες εργασίας σε ξένους υπηκόους και έχουν υποβληθεί περίπου 67.000 αιτήσεις από την αρχή του έτος. Μιλώντας σε συνέδριο για την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας και την ελεύθερη κίνηση ανθρώπων, ο κ. Barac σημείωσε ότι το 2024 πιθανότατα θα σημειώσει ρεκόρ ως προς τον αριθμό των αδειών εργασίας που θα εκδοθούν σε ξένους υπηκόους, αλλά ο στόχος της Κυβέρνησης ήταν να εξασφαλιστεί η ίση μεταχείριση ξένων και Σέρβων υπηκόων.

Διαγωνισμοί – EXPO 2027

Η Milsped επιλέχθηκε ως σύμβουλος logistics για την EXPO 2027
 Η εταιρεία logistics Milsped επιλέχθηκε για την παροχή τεχνικών-συμβουλευτικών υπηρεσιών που αφορούν συστήματα μεταφορών για την εξειδικευμένη έκθεση EXPO 2027, με την αξία της σύμβασης να ανέρχεται σε 2,9 εκατ. RSD χωρίς ΦΠΑ (περίπου 25.000 ευρώ). Σύμφωνα με την ανακοίνωση δύο μόνο εταιρείες υπέβαλαν προσφορά για το έργο – η Milsped- Preduzece za usluge spedicije i trgovinu και η PRO Team. Στη συνέχεια στις 2 Σεπτεμβρίου η Milsped, τροποποίησε την προσφορά της, παρέχοντας πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με τις υπηρεσίες που παρείχε η εταιρεία μέχρι τότε και την περίοδο που αυτές είχαν παρασχεθεί. Σημειώνεται ότι το 2023, η Milsped πραγματοποίησε καθαρά κέρδη σχεδόν 10,3 εκατ. ευρώ, ενώ τα λειτουργικά της έσοδα ήταν 322,5 εκατ. ευρώ.

Επιλέχθηκαν οι αρχιτεκτονικές εταιρείες που θα αναλάβουν την κατάρτιση του master plan για την EXPO 2027
Η Εταιρεία Expo 2027 doo ανέθεσε κατόπιν διαγωνισμού την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου “master plan” για το νέο συγκρότημα EXPO σε κοινοπραξία η οποία αποτελείται από τις εταιρείες «Danilo Dangubic Architects», «Studio za nove medije Galerija 12» και «Ernst & Young Consulting». Η αξία της σύμβασης είναι 520,9 εκατ. RSD (περίπου 4,4 εκατ. ευρώ) και ο χρόνος αποπεράτωσης του έργου τα τρία έτη. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, αυτή ήταν και η μοναδική προσφορά που κατατέθηκε και σημειώνεται ότι, η απόφαση για την ανάθεση της σύμβασης, αναφέρει ότι «παρόλο που αυτή η ομάδα προσφερόντων προσέφερε υψηλότερη από την εκτιμώμενη τιμή, η προσφορά δεν απορρίφθηκε ως απαράδεκτη, επειδή «η προσφερόμενη τιμή αποτελεί τιμή αγοράς». Ο χώρος που περιλαμβάνεται στο master plan, σύμφωνα με τον διαγωνισμό που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο, αποτελείται από το συγκρότημα EXPO, έκτασης 810.000 τμ., εντός του οποίου βρίσκεται και ο εκθεσιακός χώρος EXPO, έκτασης 330.000 τμ (συμπεριλαμβανομένων 100.000 τμ, που προορίζονται για την κατασκευή των περιπτέρων των συμμετεχόντων). Υπενθυμίζεται ότι το συνολικό συγκρότημα EXPO αποτελείται από ένα σύνολο εγκαταστάσεων που θα εκτείνονται σε συνολική έκταση 81 εκταρίων, και περιλαμβάνει τον εκθεσιακό χώρο EXPO (33 εκταρίων.), τις εγκαταστάσεις διαμονής «EXPO Village» και άλλες συνοδευτικές εγκαταστάσεις (παρκινγκ κτλ).

Σε κοινοπραξία επτά εταιρειών η σύμβαση για το έργο ανακατασκευής Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού του Βελιγραδίου
Σύμφωνα με την Πύλη Δημοσίων Προμηθειών, η σύμβαση για την ανακαίνιση και την επαναχρησιμοποίηση του Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού του Βελιγραδίου, ο οποίος ήταν κλειστός από το 2018, ανατέθηκε σε μια κοινοπραξία επτά εταιρειών. Το έργο θα κοστίσει περίπου 13,5 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ενώ η κοινοπραξία αποτελείται από εταιρείες M enterijer gradnja, Securiton, EX ING B και P και Geotaur, ως επικεφαλής με υπεργολάβους τις Termo & Cold, Pavel ING και Termoinzenjering. Τον περασμένο Ιούλιο, το Ιστορικό Μουσείο της Σερβίας προκήρυξε διαγωνισμό για το έργο, λαμβάνοντας δύο προσφορές. Ο όμιλος των επτά εταιρειών υπέβαλε την πιο συμφέρουσα οικονομικά επιλογή. Σημειώνεται ότι ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός, που κατασκευάστηκε το 1884, αποτελεί ένα σημαντικό πολιτιστικό τοπόσημο για τη Σερβία. Το αρχικό έργο σχεδιάστηκε από τον Βιεννέζο αρχιτέκτονα Wilhelm von Flattich, με την επίβλεψη του έργου από τον Σέρβο αρχιτέκτονα και καθηγητή Dragutin Milutinovic.

Ανακοίνωση για την προκήρυξη διαγωνισμών για την ανοικοδόμηση των λιμένων Prahovo, Sremska Mitrovica και Bogojevo
Ο Υπουργός Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών της Σερβίας, Γκόραν Βέσιτς, ανακοίνωσε ότι, τις επόμενες ημέρες, θα προκηρυχθούν διαγωνισμοί για την ανοικοδόμηση του λιμανιού Prahovo, κοντά στην πόλη Negotin, και του λιμένα της Sremska Mitrovica, ενώ εντός του 2025 αναμένεται και ο διαγωνισμός για τον λιμάνι του Bogojevo. Πρόσθεσε ότι η ανάπτυξη των λιμανιών στο Δούναβη είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη Σερβία, καθώς είναι η δεύτερη χώρα σε μεταφορές φορτίου στον Δούναβη σε ποσοτικούς όρους. Όπως τόνισε, «περίπου 16 εκατομμύρια τόνοι φορτίου επαναφορτώνονται» στη Σερβία και με την ανάπτυξη των δυνατοτήτων των τοπικών λιμανιών θα μπορούσε να έρθει στη πρώτη θέση ξεπερνώντας τη Ρουμανία. Υπενθύμισε τις δυνατότητες του λιμανιού του Prahovo, περιοχή η οποία αποτελεί την έδρα της χημικής βιομηχανίας της Σερβίας, και από όπου εξάγουν τα προϊόντα τους και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των εξορύξεων στο Bor. Τέλος, πρόσθεσε ότι τα απαραίτητα κονδύλια θα αντληθούν κυρίως από τον κρατικό προϋπολογισμό ενώ για το λιμάνι της Sremska Mitrovica, τα έργα θα χρηματοδοτηθούν από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Διαγωνισμός για το σχεδιασμό και την κατασκευή μονάδας κομποστοποίησης στο περιφερειακό κέντρο Duboko
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) προκήρυξε τη δημόσια πρόσκληση υποβολής προσφορών σχετικά με τον σχεδιασμό και την κατασκευή μονάδας κομποστοποίησης στο Περιφερειακό Κέντρο Duboko, στο πλαίσιο του Έργου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στη Σερβία. Η Δημοκρατία της Σερβίας, ως πελάτης, σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει μέρος των εσόδων από το δάνειο της ΕΤΑΑ για τη χρηματοδότηση αυτού του έργου. H λεπτομερής τεχνική και οικονομική τεκμηρίωση διατίθεται δωρεάν στην Πύλη Ηλεκτρονικών Συμβάσεων Πελατών της ETAA (ECEPP). Οι αιτήσεις συμμετοχής στον διαγωνισμό μπορούν να υποβληθούν έως τις 11 Νοεμβρίου 2024 και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα μέσω της πύλης ECEPP αφού εγγραφούν.

Η EPS προκηρύσσει διαγωνισμό παροχής γεωδαιτικών υπηρεσιών για το αιολικό πάρκο Kostolac
 Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρικής Ενέργειας της Σερβίας (EPS) ανακοίνωσε διαγωνισμό για την παροχή γεωδαιτικών υπηρεσιών για το έργο του Αιολικού Πάρκου Kostolac. Η αξία της προμήθειας ανέρχεται σε 15 εκατ. δηναρίων (περίπου 130.000 ευρώ). Το Αιολικό Πάρκο Kostolac είναι το πρώτο αιολικό πάρκο της EPS. Για το έργο, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει επιχορήγηση 30 εκατ. ευρώ, η EPS συνεισφέρει με 32,2 εκατ. ευρώ, η KfW παρέχει δανεισμό ύψους 80 εκατ. ευρώ καθώς και επιχορήγηση 1,8 εκατ. ευρώ. Το 2022, υπογράφηκε σύμβαση με την κοινοπραξία της Siemens Gamesa Renewable Energy A/S Δανίας και της Siemens Gamesa Renewable Energy Βελιγραδίου για την παράδοση ανεμογεννητριών, σταθμού μετασχηματισμού και εξοπλισμού διανομής για το αιολικό πάρκο.